رویکرد ریزوماتیک به معرفت و نقد چالش‌های آن برای تربیت اسلامی (از منظر ملاحظات معرفت‌شناختی رئالیسم انتقادی)

تربیت اسلامی در عصر حاضر با چالش‌های گوناگونی روبه‌رو است. بخشی از این چالش‌ها ناشی از مواجهه جهان‌بینیِ «خدامحور» با جهان‌بینیِ «دنیامحور» جهان غرب است. در این میان پست‌مدرنیسم به جهت آموزه‌های پیچیده خود، جهت‌گیری‌های ضد و نقیضی را در بین اندیشمندان مسلمان برانگیخته است؛ تا جایی که برخی آن را به منزلة فرصتی مغتنم برای تربیت دینی و چاره‌ای برای کاستی‌های آن تلقی کرده‌اند و برخی دیگر معتقدند تفکر پست‌مدرنیستی اساساً امکان تربیت دینی را نفی می‌کند. «رویکرد ریزوماتیک» نیز در راستای تحقق بسیاری از آموزه‌های پست‌مدرنیستی به عرصه نظام‌های معرفتیِ قرن بیستمی وارد شد و طبیعتاً تلقی‌های مثبت و منفی خود را نیز در ارتباط با تربیت دینی به همراه خواهد داشت. مفروض این مقاله این است که رویکرد ریزوماتیک به معرفت برای تربیت دینی چالش‌هایی به همراه خواهد داشت که ما با مبنا قرار دادن نظام معرفتی رئالیسمِ انتقادی به نقد چالش‌های آن می‌پردازیم. بنابراین، در این مقاله ابتدا به طرح ویژگی‌های رویکرد ریزوماتیک به معرفت می‌پردازیم و سپس چالش‌های آن برای تربیت دینی را بررسی می‌کنیم و در پایان چالش‌های مطرح‌شده را از منظر رئالیسم انتقادی مورد نقد قرار می‌دهیم.